Tanganyika Su Kimyası
Tanganyika'da Su Kimyası Tropheus'ların yaşadıkları Tanganyika gölü yapısı gereği Malawi ve Viktorya gölüne göre daha alkali(sert) su yapısı istemektedir. Tanganyika gölünün değerlerine göz atacak olursak, pH : 8,5 - 9,4 kH : 12 - 18 gH : 7 - 11 suyun iletkenliği: 600mS Sıcaklık: 25-28 derece yüzeyde, derinlerde ise 3 derece daha az olabiliyor. Suyun genel analizi: mgr/lt Element Formül % 144 Magnezyum Karbonat MgCO3 37'2 125 Sodyum bikarbonat Na2CO3 32'3 59 Potasyum klorid KCl 15'2 30 Kalsiyum karbonat CaCO3 7'7 13'5 Sodyum Silikat Na2SiO3 3'5 5 Aluminyum Sülfat Al2(SO4)3+18 H2O 1'3 4 Lityum Karbonat Li2CO3 1 4 Potasyum Sülfat K2SO4 1 1 Sodyum Sülfat Na2SO4 0'3 0'5 Potasyum Nitrat KNO3 0'1 0'5 Demir Klorür FeCl3+6 H2O 0'1 0'4 TriSodyum Fosfat Na3PO4+12 H2O 0'1 Bu su kimyasını oluşturmak Tropheus'ların sağlıklı bir şekilde yaşamasını ve üremelerini sağlayacaktır.
Eğer pH değeri 7.5 nin altına iner ise Tropheus'larınızın hastalanması kolaylaşır, üremeleri imkansız hale gelir ve bir süre sonra stresse girerek bloat'a yakalanması söz konusu olur. pH 6.5 indiğinde ise kısa bir sürede ölmelerine yol açmaktadır. Suyunuz asidik bir yapıda ise değeri yavaş yavaş pH 8.0 ve üzerine çıkarmalısınız. Bunu yapmak için tuz kullanmanız gerekmektedir bu tuzlar sofra tuzu değildir, ekleyeceğiniz tuza basit bir örnek vermek gerekirse deniz akvaryumlarında kullanılan tuzlar bile kullananılabilir ama bunu yapar iken tuzu akvaryuma eklemeden önce eritip daha sonra akvaryuma eklemek. Ekleyeceğiniz tuz miktarı suyun iletkenliğne göre değişir. Deniz tuzu kullandığınızda pH'ın 8.3 çıkmasını sağlayacaktır bu da Tropheus'lar için yeterli olacaktır. Suyun çok tuzlu olmamasına dikkat etmeniz gerekiyor. Suyunuz asidik ise sadece tuz ekleyin, yada suyunuz sert ama yeterli pH derecesinde değil ise Sodyum bikarbonat (Na/NaHCO) ekleyin. Sorun yaşamamak için pH'ı 9.5 üzerine çıkarmayın. Kendi akvaryumunda kullandığım malzemeler ve uygulama ile örnek verebilirim; öncelikle çeşmeden doldurulmuş dinlenme tankımda 1 hafta suyu bekletmek, tabi suyu ilk doldurduğumda kloramin,klor icin ve balıkların mukozasını koruması amacı ile Tetra AquaSafe veya Seachem'in Prime isimli ürünleri ile Seachem'in Tanganyika Buffer ve Cichlid Lake Salt ürünlerini kullanmak.
Genelde değiştirilen su miktarına göre kullanmak gerekiyor, üzerinde yazan prosedüre göre; Tanganyika Buffer'ı her 40lt icin bir çay kaşığı, Cichlid Lake Salt ise her 40lt icin dört çay kaşığı kullanmak gerekiyor. Bu uygulamaya göre çeşmeden akan suyun pH'ı genelde 7,2-7,4 arasında olduğundan 100lt göre Tanganyika Buffer'dan 3 çay kaşığı, Cichlid Lake Salt'dan ise 10 çay kaşığı kullandığımda pH 24 saat sonra 8,2-8,4 arasına çıkıyor. Gözlemlerime göre kullandığım Tanganyika Buffer'ı dinlenme tankına her 2 çay kaşığı eklediğimde pH'ın 0,1 oranında artırdığını tespit ettim. Ana tankımda pH 8,8 olduğundan, 24 saatte bir ekleme yaparak su değişimde kullanacağım tankın pH 8,8değerinine çıkmasını sağlıyorum. kH oranı için ise ölçüm yaptığımdaki değere göre Cichlid Lake Salt'tan 2-4 çay kaşığı arası ekliyorum ve kH değerini 16 eşitliyorum. Standart olarak her pazar günü %20 su değişimi yapıyorum.
Genelde su değişimden önce yapılan nitrat testi 20 ppm değer gösterirken su değişiminden sonra bu değer 10ppm'e düşüyor. Genel çerçevede benim yaptığım uygulama buffer ve tuz açısından maliyeti biraz yüksek bir uygulama sayılabilir eğer ürünleri yurtdışından alma imkanı var ise buradaki rakamlarda daha ucuza mal olabiliyor. Tanganyika balıklarını yetiştirip Tanganyika gölünün su değerlerini yakalamk istiyorsanız buffer ve salt isimli ürünleri kesinlikle tavsiye ederim. Tuz olarak kimyacılarda satılan özellikle MERCK isimli firmanın ürünlerini kullanabilirsiniz, firma ismi vermemin temel sebebi markasız olarak satılan kimyasalların katkı maddeli olması bu da akvaryum canlıları için tehlikeli veya gerekli elementleri tam anlamı ile sağlayamamasına yol açabiliyor. Örnek vermek gerekirse S.Kızılkanat arkadaşımın bir kimya profesörü ile yaptığı söyleşide kalsiyumların arsenik ile seyreltildiğinin belirtilmesi, ayrıca açıkta satılan kimyasalların kilosu 1-2 milyon arasında değişirken Merck'in ürünleri bunların yaklaşık 20-25 katı daha pahalıya satılıyor. Tüm bunlar markalı kimyasaların seçilmesine veya benim yaptığım gibi özel hazırlanmış buffer ve tuz kullanmak gerekliliğini ortaya koyuyor. Kullanılacak kimyasalları kısaca sıralar isek; Sodyum Bikarbonat, Potasyum klorur, Magnezyum Karbonat, Kalsiyum Karbonat olarak sıralanabilir. Markalı kimyasal alsanız bile kullanılancak oranlar ve adet fazla olduğu için maliyet ve kullanım sırasındaki hassasiyeti de göz önüne alarak karar vermeniz balıklarınızın sağlığı açısından dikkat edilecek önemli bir nokta, çok dikkatli kullanmak gerekiyor aksi takdirde balıkları kaybetme ihtimaliniz çok yüksek, kullanım oranlarını öğrenmek icin aşağıdaki linklere göz atabilirsiniz. Bu konudaki düşüncem; Seachem veya başka markaların buffer ve tanganyika tuzlarını kullanmak daha güvenli ve kolay bir uygulama. NOT: Öncelikle belirtmem gereken nokta yapacağınız uygulamalardaki tüm risk ve sorumluluk size aittir.